Κρίσεις – Φοβίες

Η μέθοδος ht είναι μία επιστημονική μέθοδος θεραπευτικών θετικών αλλαγών και αποτελεσματικής προσωπικής ανάπτυξης. Η μέθοδος ht συνδυάζει NLP Νέας Γενιάς και Ερικσονιανή Υπνοθεραπεία.

Η μέθοδος ht μπορεί να βοηθήσει όσους ανθρώπους αντιμετωπίζουν προβλήματα και θέλουν να απαλλαγούν από αυτά, επειδή συνειδητοποιούν ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να την ξοδεύουμε στα προβλήματα.

Η ht είναι μία αξιόπιστη μέθοδος επειδή ο δημιουργός της, ο καθηγητής Δ. Ι. Τσουκνιδής, έχει χρησιμοποιήσει ως πηγές και ως δομικά στοιχεία για τη δημιουργία της αμιγώς έγκυρες, δημοσιευμένες επιστημονικές προσεγγίσεις, οι οποίες αποτελούν μέρος της διεθνούς θεραπευτικής βιβλιογραφίας. (περισσότερα αναφορικά με τις πηγές και τη βιβλιογραφία δες στις ερωτήσεις 5η, 6η, 7η).

Αρκετές από τις θεραπευτικές μεθόδους που ακολουθούνται σήμερα στην Ελλάδα δεν φέρνουν κανένα απολύτως θετικό αποτέλεσμα επειδή οι θεραπευτές, δυστυχώς, χρησιμοποιούν, δίχως ίσως να το γνωρίζουν,  τη γλώσσα του αριστερού ημισφαιρίου.  Δηλαδή προσπαθούν να μεταφράσουν την αναλογική – παραστασιακή γλώσσα του πάσχοντος ανθρώπου σε μία σημειακή γλώσσα, κατάλληλη για εξήγηση, επιχείρημα ανάλυση, αντιπαράσταση και ερμηνεία. (Paul Watzlawick) 

Όμως ο θεραπευτής με αυτή τη μετάφραση επαναλαμβάνει το σφάλμα εξαιτίας του οποίου ζήτησε αρχικά βοήθεια ο θεραπευόμενος. Έτσι, λοιπόν, είναι απόλυτα φυσικό αυτό που ακούμε γύρω μας όλο και πιο συχνά: “Πήγα στον ψυχολόγο. Τα είπα. Εκείνος με άκουσε.  Συμφώνησε. Γύρισα σπίτι.  Όμως, δυστυχώς, δεν άλλαξε τίποτα.”

Η μέθοδος ht είναι τόσο αποτελεσματική, συγκριτικά με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις, επειδή βασίζεται στα πορίσματα θεραπευτών τεράστιου βεληνεκούς και παγκόσμιας αναγνώρισης, όπως ο Dr. Paul Watzlawick και ο Dr. Milton H. Erickson.

Συγκεκριμένα η μέθοδος ht στηρίζεται, εν μέρει, στη μελέτη του Dr. Watzlawick κατά την οποία λαμβάνεται υπόψιν η γενικότερη λειτουργία του εγκεφάλου, αλλά κυρίως ο τρόπος επεξεργασίας πληροφοριών του δεξιού και του αριστερού ημισφαιρίου.

Σύμφωνα με τον Dr. Watzlawick, o οποίoς στηρίχθηκε σε πορίσματα της ανατομίας, της νευροφυσιολογίας, της πειραματικής ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας, βαρυσήμαντο ρόλο στη θεραπευτική αλλαγή διαδραματίζει το δεξιό ημισφαίριο καθώς η πραγματική θεραπευτική αλλαγή είναι κατά κύριο λόγο υπόθεση δική του.

Η επιστημονική διαπίστωση του Dr. Paul Watzlawick έρχεται σε αντίθεση με αρκετές παραδοσιακές προσεγγίσεις και μεθόδους της ψυχοθεραπευτικής, οι οποίες προσπαθούν να επιφέρουν θεραπευτική αλλαγή χρησιμοποιώντας τη γλώσσα του αριστερού ημισφαιρίου. Έτσι οι θεραπευτές αυτών των προσεγγίσεων προσπαθούν μάταια να επιφέρουν αλλαγές οδηγώντας τον ενδιαφερόμενο να καταλάβει τα βιώματά του και να τα συνδέσει με τα σημερινά του προβλήματα και συμπτώματα (Χ. Κατάκη). 

Όμως η κατανόηση των βιωμάτων και η σύνδεσή τους με τα σημερινά προβλήματα και συμπτώματα, εφόσον αποτελεί έργο του αριστερού ημισφαιρίου, καθιστά αυτές τις ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις ανεπαρκέστατες, καθώς προσπαθούν να επιλύσουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας τη γλώσσα που το δημιούργησε.

Όλες οι θεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται εντός της ht έχουν διττό στόχο:

α) την ενεργοποίηση του δεξιού ημισφαιρίου, το οποίο είναι το μόνο ικανό να οδηγήσει στη θεραπευτική αλλαγή  

β) την ελαχιστοποίηση της κριτικο-αναλυτικής λογοκρισίας του αριστερού ημισφαιρίου, το οποίο δημιούργησε το πρόβλημα.

Συγκεκριμένα:

α) για την ενεργοποίηση του δεξιού ημισφαιρίου χρησιμοποιούνται γλωσσικές δομές όπως:

1. Συμφυρμοί
2. Μεταφορική – αλληγορική γλώσσα
3. Κατευθυνόμενη δημιουργική οπτικοποίηση
4. Συνεκδοχές
5. Χρήση βραχέων προτάσεων συσχετισμού δύο σκέψεων με ασυνήθιστο τρόπο
6. Χρήση διφορούμενων 
7. Υποβολή εικόνων
8. Χρήση καταφατικών σχημάτων
9. Τεχνικές προοδευτικής χαλάρωσης για συστηματική απευαισθητοποίηση 
10.  Τεχνικές αφήγησης κονστρουκτιβιστικού προσανατολισμού

β) για την ελαχιστοποίηση της κριτικο-αναλυτικής λογοκρισίας του αριστερού ημισφαιρίου χρησιμοποιούνται γλωσσικές δομές όπως:

1. Τεχνητή απόσπαση
2. Απλές διπλές δεσμεύσεις
3. Ανώτερη θεραπευτική διάζευξη 
4. Εσκεμμένη χρήση του παράδοξου
5. Μέθοδος του κατ’ εικασία χειρότερου
6. Σκόπιμη μετατόπιση συμπτώματος
7. Τεχνική αθεράπευτου υπολείμματος
8. Τεχνική αναπλαισίωσης
9. Προκατάληψη ή/και χρησιμοποίηση αντίστασης   
10.  Μέθοδος διασποράς 
11.  Καθορισμένη δράση 

Nαι, εκτός από τις παραπάνω 21 θεραπευτικές επιλογές, υπάρχουν επιπλέον σημαντικά στοιχεία που χρησιμοποιεί η ht, τα οποία εκτοξεύουν ακόμα υψηλότερα την ήδη υπάρχουσα αποτελεσματικότητά της.

Συγκεκριμένα ο καθηγητής Δ. Ι. Τσουκνιδής εισάγει τις παραπάνω είκοσι – μία (21) γλωσσικές δομές που αποτελούν επιλογές του Dr. Paul Watzlawick εντός των είκοσι – ενός (21) γλωσσικών προτύπων του Dr. Μilton Η. Εrickson, όπως αυτά καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία. 

Το γεγονός αυτό αυξάνει σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα της ht διότι τα συγκεκριμένα γλωσσικά πρότυπα του Dr. Milton H. Erickson έχουν τεράστια θεραπευτική αξία καθώς είναι δομημένα έτσι ώστε να απευθύνονται αποκλειστικά στον υποσυνείδητο νου του θεραπευόμενου επειδή, σύμφωνα με τον Dr. Erickson, μόνο αυτός κρατάει το κλειδί της θεραπευτικής αλλαγής. 

Τα είκοσι – ένα (21) αυτά πρότυπα είναι τα εξής:

1. Nominalizations
2. Unspecified Verbs
3. Unspecified Referential Index
4. Deletion
5. Casual Modeling
6. MInd Reading
7. Lost Performative
8. Universal Quantifiers
9. Modal Operators
10.  Subordinate Clauses of time
11.  Ordinal Numbers
12.  Awareness Predicates
13.  Adverbs and Adjectives
14.  Change of Time Verbs and Adverbs
15.  Embedded Commands
16.  Analogue Marking
17.  Embedded Questions
18.  Negative Commands
19.  Conversational Postulates
20.  Selectional Restriction Violations
21.  Quotes   

Επίσης, η αποτελεσματικότητα της ht αυξάνεται ακόμη περισσότερο εφόσον εντός της μεθόδου χρησιμοποιούνται συστηματικά οι δύο βασικότερες ερικσονιανές αρχές.

Οι δύο αυτές αρχές είναι οι εξής:

1. Principle of Individualization
2. Principle of Utilization

Παράλληλα, ο Δ. Ι. Τσουκνιδής, ως καθηγητής Φιλοσοφίας με εμβάθυνση στη Φιλοσοφία της γλώσσας, ενσωματώνει εντός της ht και αξιοποιεί κατάλληλα φιλοσοφικές προσεγγίσεις του Ludwig Wittgenstein, τοποθετώντας έτσι ακόμα πληρέστερα τον ρόλο της γλώσσας στον πυρήνα της αλλαγής.

Οι έντεκα βασικές αρχές της μεθόδου ht είναι οι εξής:

Κανόνας 1ος

Η θεραπευτική αλλαγή επιτυγχάνεται κατά κύριο λόγο με την ενεργοποίηση των δυνάμεων του δεξιού εγκεφαλικού ημισφαιρίου. (Dr. Paul Watzlawick)  

Κανόνας 2ος

Η θεραπευτική αλλαγή επιτυγχάνεται διαμέσου της απευθείας επικοινωνίας με τον υποσυνείδητο νου του ανθρώπου.  (Dr. Μilton Η. Εrickson)

Κανόνας 3ος

Σκοπός του θεραπευτή είναι να ενεργοποιήσει το δεξιό ημισφαίριο του θεραπευόμενου και να ελαχιστοποιήσει την κριτικο-αναλυτική λογοκρισία του αριστερού ημισφαιρίου.  (Dr. Paul Watzlawick)  

Κανόνας 4ος

Σκοπός του θεραπευτή είναι να επικοινωνήσει αμεσότερα με τον υποσυνείδητο νου του θεραπευόμενου και να ελαχιστοποιήσει την εμπλοκή του συνειδητού νου. (Dr. Μilton Η. Εrickson)

Κανόνας 5ος

O θεραπευόμενος δεν είναι ασθενής, αλλά ένας άνθρωπος που δεν έχει ακόμα εκπαιδευτεί κατάλληλα ώστε να επιλύσει το ζήτημά του. Ονομάζεται “θεραπευόμενος” επειδή “θεραπεύεται” από την άγνοιά του διαμέσου της θεραπευτικής ενεργοποίησης του δεξιού του ημισφαιρίου και της χρησιμοποίησης των πόρων που ήδη υπάρχουν στον υποσυνείδητο νου του.     

Κανόνας 6ος

Καθολική εστίαση στις λύσεις. Θεραπευόμενος και θεραπευτής ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με τη λύση του ζητήματος. Η εστίαση στο πρόβλημα αποδυναμώνεται, εφόσον θεωρείται πρακτικώς ανούσια.

Κανόνας 7ος

Καθολική εστίαση στην αλλαγή. Ο θεραπευόμενος χρειάζεται βοήθεια επειδή συγκρούεται η υποκειμενική του πραγματικότητα – δηλαδή η  εικόνα του κόσμου όπως θα έπρεπε σύμφωνα με αυτόν να είναι – και η αντικειμενική πραγματικότητα – δηλαδή η εικόνα του κόσμου όπως είναι. Η θεραπεία αποβλέπει στην αλλαγή της υποκειμενικής εικόνας του κόσμου και στην προσαρμογή της στις πραγματικές περιστάσεις.      

Κανόνας 8ος

Καθολική εστίαση σε παρόν και μέλλον. Ο θεραπευτής εστιάζει σχεδόν αποκλειστικά στο “εδώ και τώρα” του θεραπευόμενου και στη μελλοντική στιγμή κατά την οποία ο θεραπευόμενος έχει επιτύχει τον στόχο του. 

Κανόνας 9ος

Η θεραπεία δεν αποβλέπει σε ουτοπικά καθολικές και μόνιμες παρεμβάσεις. Γι’ αυτό σκοπός του θεραπευτή δεν είναι να τροφοδοτήσει τον θεραπευόμενο με μια πλαστή εικόνας ζωής απαλλαγμένη από δυσκολίες. Σκοπός του θεραπευτή είναι να εφοδιάσει τον θεραπευόμενο με επιδέξια όπλα για να αντιμετωπίζει με θάρρος, από μόνος του, τις δυσκολίες της ζωής.

Κανόνας 10ος

Η αλλαγή δεν είναι πάντα χρονοβόρα και κοπιαστική. Συχνά είναι δυνατό να επιτευχθούν αλλαγές εύκολα, γρήγορα και αυθόρμητα, ενώ θεωρείται δεδομένο πως η διάρκεια των θετικών αποτελεσμάτων δεν αντιστοιχεί απαραίτητα στο χρονικό μήκος της θεραπείας.  (Dr. Viktor E. Frankl)  

Κανόνας 11ος

Οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση οφείλει να είναι νοηματοκεντρική, διότι η εύρεση νοήματος στη ζωή αποτελεί πρωταρχική κινητήρια δύναμη του ανθρώπου. (Dr. Viktor E. Frankl)