Δημήτρης Τσουκνιδής

Ως αϋπνία ορίζεται η δυσκολία στον ύπνο, η παρατεταμένη νυχτερινή αφύπνιση ή η ανεπαρκής ποσότητα ή ποιότητα ύπνου, η οποία επηρεάζει τη λειτουργία της ημέρας, παρά την επαρκή ευκαιρία για ύπνο.  

Η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας που σχετίζεται με την αϋπνία στην παιδική ηλικία και την εφηβεία μπορεί να προκαλέσει εξασθένιση της προσοχής, της μάθησης και της μνήμης, γεγονότα που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την γενικότερη ακαδημαϊκή απόδοση των παιδιών. 

Η επιστημονική έρευνα των καθηγητών Ran D Anbar & Molly P Slothower πραγματοποιήθηκε με σκοπό να τεκμηριωθεί η σχέση μεταξύ αϋπνίας και  ψυχολογικών παραγόντων σε παιδιά σχολικής ηλικίας και να τεκμηριωθεί εάν η χρήση ύπνωσης για αυτήν την πάθηση μπορεί να είναι αποτελεσματική. 

Οι καθηγητές πραγματοποίησαν αναδρομική ανασκόπηση διαγράμματος για 84 παιδιά και εφήβους με αϋπνία, εξαιρουμένων εκείνων με κεντρική ή αποφρακτική άπνοια ύπνου. 

Σε όλους τους ασθενείς δόθηκαν και έγιναν δεκτές οδηγίες για αυτο-ύπνωση για τη θεραπεία της αϋπνίας και για άλλα συμπτώματα, εάν θεωρήθηκε ότι αυτοί ήταν επιδεκτικοί στη θεραπεία με ύπνωση. Εβδομήντα πέντε ασθενείς επέστρεψαν για παρακολούθηση μετά την πρώτη συνεδρία ύπνωσης. Η μέση ηλικία τους ήταν 12 χρόνια (εύρος, 7-17). 

Αποτελέσματα:

• Δόθηκαν δύο ή λιγότερες συνεδρίες ύπνωσης στο 68% των ασθενών. 
• Από τους 70 ασθενείς που ανέφεραν καθυστέρηση στην έναρξη του ύπνου πάνω από 30 λεπτά, το 90% ανέφερε μείωση του χρόνου έναρξης του ύπνου μετά την ύπνωση. 
• Από τους 21 ασθενείς που ανέφεραν νυχτερινές αφυπνίσεις περισσότερες από μία φορές την εβδομάδα, το 52% ανέφερε την επίλυση των αφυπνίσεων και το 38% ανέφερε βελτίωση μετά από την ύπνωση.  
• Ένα 41% ανέφερε σωματικές ενοχλήσεις, όπως πόνο στο στήθος, δύσπνοια, λειτουργικό κοιλιακό άλγος, πονοκεφάλους κ.α. Μεταξύ αυτών των ασθενών, το 87% ανέφερε βελτίωση ή επίλυση των προαναφερθέντων σωματικών ενοχλήσεων μετά από ύπνωση.

Συμπέρασμα της έρευνας: Η χρήση της ύπνωσης παρουσιάζεται ως παράγοντας που  διευκολύνει την αποτελεσματική θεραπεία για την αϋπνία σε παιδιά σχολικής ηλικίας.

Μπορείτε να διαβάσετε την πλήρη μελέτη εδώ. 

Εάν παρατηρείτε πως το παιδί σας ταλαιπωρείται από αϋπνία, πρέπει να ενεργήσετε πριν το συγκεκριμένο ζήτημα αρχίσει να επηρεάζει την σωματική του υγεία και την ακαδημαϊκή του πορεία (εκπαίδευση στο δημοτικό ή το γυνμάσιο). 

Δημοσιεύθηκε η επιστημονική μελέτη που πιστοποιεί τις σημαντικές λειτουργικές αλλαγές στη δραστηριότητα του εγκεφάλου μετά από ύπνωση σε ασθενείς με οδοντική φοβία.

Η πρώτη πραγματικά πρωτοποριακή μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε άτομα με οδοντικές φοβίες και η οποία μελετά τις επιδράσεις σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου τους πριν και μετά την ύπνωση είναι πλέον γεγονός.

Από τα 24 άτομα που συμμετείχαν, τα 12 είχαν φοβία με τον οδοντίατρο και τα άλλα 12 ήταν η ομάδα ελέγχου. Παρόλο, λοιπόν, που το δείγμα είναι σχετικά μικρό, η επιστημονική έρευνα αποκάλυψε σημαντικά στοιχεία. Το σημαντικότερο όλων είναι το γεγονός ότι τα ερεθίσματα που προκαλούν άγχος μπορούν να μειωθούν αποτελεσματικά μέσω ύπνωσης. Με τον όρο “ερεθίσματα” χαρακτηρίζονται ενέργειες όπως η οδοντική χειρουργική επέμβαση, οι πάσης φύσεως ενδοδοντικές θεραπείες ή η χαμηλής ποσότητας χρήση αναισθητικών.

Οι ερευνητές χρησιμοποιώντας fMRI (λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού) εξέτεσαν διάφορες δομές φόβου του εγκεφάλου και αποδείχθηκε πως παρατηρήθηκαν αλλάγες στα κέντρα φόβου του εγκεφάλου.

Συμπέρασμα των ερευνητών Ulrike Halsband,  Thomas Gerhard Wolf: “Η παρούσα μελέτη παρέχει επιστημονικά στοιχεία ότι η ύπνωση είναι μια ισχυρή και επιτυχημένη μέθοδος για την αναστολή της αντίδρασης των δομών κυκλώματος φόβου”.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε την πλήρη μελέτη των καθηγητών  εδώ. 

Το εντυπωσιακό βέβαια στοιχείο είναι ότι εκτός από την παραπάνω έρευνα υπάρχει επιπροσθέτως μια πληθώρα από ερευνητικές  μελέτες  που  υποστηρίζουν  τα  πλεονεκτήματα  της  εφαρμογής  της  ύπνωσης στις  οδοντιατρικές  παρεμβάσεις.  

Παρακάτω παραθέτουμε τις γνωστότερες:  

Chaves  (1997): “η  ύπνωση συμβάλλει στη διαχείριση  του  άγχους  που  προκαλείται από τις  οδοντιατρικές παρεμβάσεις. Επίσης συμβάλλει  στη  βελτίωση  της  ανοχής  των  ορθοδοντικών  ή  προσθετικών μηχανημάτων,  στη  μείωση  της  χρήσης  φαρμακευτικών  αναισθητικών  και  αναλγητικών,  στον έλεγχο  της  ροής  του  σιέλου  και  της  αιμορραγίας. Η ύπνωση βοηθά  και  ως  θεραπευτική  παρέμβαση  για σύνδρομα  χρόνιου  πόνου  στο  πρόσωπο,  όπως  οι  κροταφογναθικές  παθήσεις.”

Fabian  (1995): “τα  πορίσματα  των ερευνών  επικροτούν  την εφαρμογή  ύπνωσης στην οδοντιατρική,  διότι  σχεδόν  το  85%  των  ασθενών  ανέφερε  μείωση των  υποκειμενικών  αισθημάτων  άγχους  καθώς  και  μείωση  των σωματικών  συμπτωμάτων  που  σχετίζονται  με  το  άγχος,  όπως  ο  καρδιακός  ρυθμός,  η συγκέντρωση  κορτιζόλης  στο  αίμα,  η  θερμοκρασία  του  σώματος  κ.α.”  

Eitner et al.,  (2006): “τα  θεραπευτικά  αποτελέσματα  της  ύπνωσης,  τόσο  τα  υποκειμενικά  όσο  και τα  αντικειμενικά,  διατηρήθηκαν  για  μακρό  χρονικό  διάστημα  και  σε  μεταγενέστερες οδοντιατρικές  παρεμβάσεις.” 

Εάν λοιπόν εσείς ή το παιδί σας ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που φοβούνται τον οδοντίατρο, μπορείτε να εκμεταλλευτείτε τα δεδομένα όλων αυτών των επιστημονικών ερευνών διότι ο λιγότερος φόβος και ο μικρότερος πόνος είναι πάντα μια καλύτερη επιλογή!

Τι σημαίνει ο όρος “υπνοθεραπεία”;

Ουσιαστικά με τον όρο “υπνοθεραπεία” περιγράφουμε την χρήση της ύπνωσης για θεραπευτικούς σκοπούς. Ως ύπνωση περιγράφεται μία κατάσταση χαλάρωσης με παράλληλη εσωτερική εστίαση της προσοχής. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η υπνοθεραπεία αποτελεί χρήσιμη παρέμβαση για την αντιμετώπιση πολλών ψυχολογικών αλλά και ιατρικών προβλημάτων η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Ωστόσο στην Ελλάδα μόνο τα τελευταία χρόνια αρχίζουν να γίνονται γνωστά τα τεράστια οφέλη της.

Είναι αξιόπιστη και ασφαλής η υπνοθεραπεία;

Η απάντηση είναι σαφής: ναι, η υπνοθεραπεία είναι και αξιόπιστη και ασφαλής! Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών οι μετα-αναλύσεις των διαφόρων μελετών υπογραμμίζουν με απόλυτη σαφήνεια ότι η κλινική ύπνωση ως συμπληρωματική παρέμβαση, παράλληλα με άλλες ιατρικές ή ψυχολογικές παρεμβάσεις, συμβάλλει στη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Οι παρεμβάσεις ύπνωσης για την αντιμετώπιση του πόνου έχουν κριθεί ως «αποτελεσματικές» από το Εθνικό Ινστιτούτο Αξιολόγησης της Τεχνολογίας της Υγείας των Η.Π.Α. (1996), ενώ ο Ηammond (2010) στην ανασκόπηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής τεχνικών ύπνωσης σε προβλήματα που σχετίζονται με το άγχος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αντιπροσωπεύουν μια γρήγορη, οικονομική και ασφαλή εναλλακτική παρέμβαση σε σχέση με τη φαρμακευτική αγωγή, και ενδείκνυνται ιδιαίτερα για προβλήματα που αφορούν καταστάσεις άγχους.

Ποια είναι τα αποτελέσματα της υπνοθεραπείας;

Η υπνοθεραπεία παρουσιάζει εντυπωσιακά αποτελέσματα ήδη από τις πρώτες συνεδρίες επειδή έχει ως στόχο της τον υποσυνείδητο νου και τις αστείρευτες δυνάμεις του. Με βάση την μακροχρόνια εμπειρία μου λειτουργεί τις περισσότερες φορές με τους περισσότερους ανθρώπους σε εξαιρετικά ικανοποιητικό έως άριστο βαθμό.

Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που χρησιμοποιείται παγκοσμίως ως θεραπευτικό εργαλείο από επιστήμονες παγκόσμιου βεληνεκούς όπως ο αναγνωρισμένος Ψυχίατρος και Αναπληρωτής Πρόεδρος της Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Stanford, David Spiegel, ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο αξιοσέβαστους επιστήμονες των Η.Π.Α. στην κλινική χρήση της ύπνωσης.

Ποιοι είναι οι δύο λόγοι για τους οποίους όλοι μπορούν να εμπιστευτούν την υπνοθεραπεία;

Όσοι ίσως κάπως διστάζουν να επωφεληθούν από τα αποδεδειγμένα οφέλη της υπνοθεραπείας πρέπει να γνωρίζουν ότι: 1) η κατάσταση ύπνωσης είναι μία απόλυτα φυσική κατάσταση στην οποία μπαίνουμε όλοι οι άνθρωποι καθημερινά και μάλιστα πολλές φορές την ημέρα.

Για παράδειγμα μια υπνωτική κατάσταση που έχει συμβεί σε όλους μας είναι όταν βλέπουμε απολύτως συγκεντρωμένοι μία υπέροχη ταινία που μας αρέσει πολύ και την ίδια στιγμή μιλούν γύρω μας άνθρωποι, αλλά εμείς δεν δίνουμε καμία σημασία σε ό,τι λένε, ακριβώς επειδή είμαστε έντονα απορροφημένοι στην ταινία μας. Και όταν τελειώνει η ταινία ρωτούν εμάς: “γιατί δεν μου απάντησες σε αυτό που σε ρώτησα;” και εμείς φυσικά δεν απαντήσαμε στην ερώτηση όχι επειδή ήμασταν αγενείς, αλλά απλώς επειδή ήμασταν “υπνωτικά συγκεντρωμένοι” στην ταινία.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και κατά τη διαδικασία της ύπνωσης. Δηλαδή ο άνθρωπος που υπνωτίζεται ουσιαστικά εισέρχεται σε μία εξαιρετικά χαλαρωμένη κατάσταση ηρεμίας και είναι απόλυτα συγκεντρωμένος στη φωνή του υπνοθεραπευτή, χωρίς να δίνει καμία σημασία στο υπόλοιπο εξωτερικό περιβάλλον (π.χ. στους ήχους που ακούγονται από τον δρόμο).

2) Η υπνοθεραπεία είναι τόσο ασφαλής ως μέθοδος που σε προηγμένες χώρες εφαρμόζεται ευρέως και σε παιδιά. Ο Ψυχίατρος και Αναπληρωτής Πρόεδρος της Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Stanford, David Spiegel, συχνά εργάζεται με παιδιά σε παιδιατρικά νοσοκομεία στις Η.Π.Α.

Σημαντική σημείωση: ο άνθρωπος που βρίσκεται σε κατάσταση υπνοχαλάρωσης έχει τον απόλυτο έλεγχο της κατάστασης.